ბოლო წლების განმავლობაში სურსათის უვნებლობის სფეროში აქტიურად განიხილება საკითხი, თუ რამდენად უსაფრთხოა ტრადიციული მეთოდები, რომლებიც ოჯახურ პრაქტიკაში დღემდე გვხვდება. ერთ-ერთი გავრცელებული მცდარი მიდგომაა ასპირინით კონსერვაცია.
წლების განმავლობაში ადამიანები ქილებში ასპირინის ტაბლეტებს ამატებდნენ, რადგან მიაჩნდათ, რომ იგი ახანგრძლივებდა პროდუქტის შენახვის ვადას. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი დედები და ბებიები ჯერ კიდევ იყენებენ ასპირინს სტერილიზაციის მიზნით, თანამედროვე მეცნიერება ცალსახად აცხადებს: ასპირინი ვერ უზრუნველყოფს საკვების სტერილობას, მისი გამოყენება არაეფექტურია და სერიოზულ საფრთხეს უქმნის ჯანმრთელობას.
რატომ არის პრობლემური ასპირინის გამოყენება კონსერვაციისას?
- ასპირინი არ არის საკვების დანამატი
– აცეტილსალიცილის მჟავა კლასიფიცირდება როგორც მედიკამენტი, ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული პრეპარატი. იგი არ არის დამტკიცებული სურსათში გამოყენებისთვის და არ არსებობს სტანდარტიზებული დოზირების მითითება საკვების კონსერვაციისას. - ეფექტურობის სრული არარსებობა
– ასპირინს არ გააჩნია ანტიმიკრობული ეფექტი იმ მასშტაბით, რომელიც აუცილებელია ბოტულიზმისა და სხვა საშიში პათოგენების თავიდან ასაცილებლად. ქილაში მისი დამატება ვერ უზრუნველყოფს სტერილურობას და ვერ იცავს პროდუქტს გაფუჭებისგან. - ალერგიული და ტოქსიკური რეაქციების რისკი
– მოსახლეობის დაახლოებით 5–10% მგრძნობიარეა ასპირინის მიმართ. ქილებში მისი გამოყენება შეიძლება გამოიწვიოს მძიმე ალერგიული რეაქციები. გარდა ამისა, პრეპარატის ჭარბი დოზა იწვევს კუჭ-ნაწლავის პრობლემებს, სისხლდენას, თავბრუსხვევას და სხვა არასასურველ ეფექტებს. - მედიკამენტის მიმართ რეზისტენტობის გაჩენა
– საკვებით სისტემატური მიღება ზრდის რისკს, რომ საჭიროების შემთხვევაში ასპირინმა ვეღარ იმოქმედოს სამკურნალო მიზნებისთვის. ეს განსაკუთრებით სახიფათოა გულის-სისხლძარღვთა დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის, რომლებსაც პრეპარატი ხშირად ესაჭიროებათ. - კანონმდებლობით აკრძალვა
– საერთაშორისო სტანდარტებით (Codex Alimentarius, EFSA, WHO) მკაცრად არის განსაზღვრული, რომ საკვებში მედიკამენტების გამოყენება დაუშვებელია. საქართველოს სურსათის ეროვნული სააგენტოს რეგულაციებიც ადასტურებს, რომ ასპირინის მსგავსი პრეპარატების გამოყენება კონსერვაციაში წარმოადგენს სურსათის უვნებლობის წესების უხეშ დარღვევას.
უსაფრთხო და მეცნიერულად დამტკიცებული ალტერნატივები
კონსერვაციისას აუცილებელია ისეთი მეთოდების გამოყენება, რომლებიც ეფექტურად ანადგურებენ პათოგენებს და უზრუნველყოფენ პროდუქტის სტაბილურობას:
ლიმონმჟავა (E330)
ლიმონმჟავა ფართოდ გამოიყენება როგორც უსაფრთხო საკვები დანამატი. მისი მთავარი როლია მჟავიანობის გაზრდა, რაც ბოტულიზმის გამომწვევი Clostridium botulinum-ის ზრდას აფერხებს.
- რეკომენდებული დოზა: 0.5 ჩაის კოვზი თითო ლიტრ ნარევზე.
- გამოყენების სფერო: კომპოტები, წვენები, ხილის კონსერვი.
ძმარმჟავა (სამზარეულო ძმარი, 6%)
ძმარმჟავა ტრადიციულად გამოიყენება ბოსტნეულის კონსერვირებაში. იგი ქმნის ისეთ მჟავე გარემოს, სადაც პათოგენური მიკროორგანიზმების განვითარება შეუძლებელია.
- რეკომენდებული დოზა: 1 სუფრის კოვზი თითო ლიტრ პროდუქტზე.
- გამოყენების სფერო: მწნილები, ბოსტნეულის ქილები, სალათები.
ორივე ეს ნივთიერება დამტკიცებულია როგორც უსაფრთხო საკვები დანამატი, მათთვის განსაზღვრულია ზუსტი დოზირება და ეფექტიანობა.
დასკვნა
ასპირინის გამოყენება კონსერვაციისას არის მეცნიერებით დაუსაბუთებელი და ჯანმრთელობისთვის სახიფათო პრაქტიკა. იგი ვერ უზრუნველყოფს მიკრობული რისკების კონტროლს და შეიძლება გახდეს სერიოზული მოწამვლის მიზეზი.
სწორი არჩევანია მხოლოდ ის მეთოდები, რომლებიც დამტკიცებულია სურსათის უვნებლობის საერთაშორისო სტანდარტებით: ლიმონმჟავა და ძმარმჟავა. მათი გამოყენება უზრუნველყოფს პროდუქტების უსაფრთხოებას, ინარჩუნებს გემოს და იცავს მომხმარებლის ჯანმრთელობას.
👉 დამატებითი ინფორმაცია:
მეტი ინფორმაციისთვის დაგვიკავშირდით.